بعد از اینکه مقاله مقایسه محیط های برنامه نویسی اندروید رو منتشر کردیم یکی از کاربران سوال خوبی پرسید که من رو راغب کرد که مقاله جدید بنویسیم سوال ایشون البته شامل چند بخش بود که به نظرم، دغدغه خیلی از کاربران است. ایشون پرسیدن بهترین زبان برنامه نویسی اندروید ، کدام زبان هستش و واقعا خودمم یه لحظه تو فکر رفته ام که چرا این همه مقاله در مورد اندروید نوشتم اما در مورد زبان برنامه نویسی اندروید چیزی تا حالا منتشر نکردم. زبان های زیادی برای برنامه نویسی اندروید وجود دارد که می توانید با آنها اپلیکیشن اندروید تولید کنید. برای اینکه متوجه بشیم بهترین زبان برنامه نویسی اندروید کدام زبان است باید ابتدا لیست زبان ها رو ارائه دهیم و بعد در مورد هر کدام توضیحاتی رو بدیم.

در این مقاله می خوام ابتدا بگم زبان برنامه نویسی اندروید چیست، زبان اصلی برای برنامه نویسی اندروید کدام زبان می باشد و در آخر بهترین زبان برنامه نویسی اندروید رو معرفی کنیم تا شما با خیال راحت بتوانید یکی رو انتخاب کنید. قبلا هم در فایل های صوتی که در شبکه های اجتماعی منتشر کردم در این باره صبحت کردیم که زیاد درگیر سوالات و حاشیه ها نشید و سریع عمل کنید. اگر می خواهید اقدام به انتخاب زبان برنامه نویسی اندروید کنید یکی از زبان های خوب رو انتخاب کنید و سریع شروع به آموزش دیدن نمایید. در مسیر خودتون خیلی چیزها رو یاد می گیرید پس نگران نباشید.

مقایسه زبان های برنامه نویسی اندروید

قبل از اینکه شروع به معرفی بهترین زبان برنامه نویسی اندروید کنیم باید اقدام به مقایسه زبان های برنامه نویسی اندروید نماییم. تا مقایسه زبان های برنامه نویسی اندروید صورت نگیرد ما نمی توانیم بگیم کدام زبان بهتر است. زبان های زیادی برای برنامه نویسی اندروید وجود دارد ولی ما فقط ۱۱ زبان رو مورد بررسی قرار میدهیم که بیشترین کدنویسی اندروید با اینها انجام می شود. در بخش زیر لیستی رو آماده کردیم که می توانید ببینید.

• Java
• Kotlin
• ++C / C
• #C
• BASIC

۱- برنامه نویسی اندروید با زبان Java

وقتی کسی می خواد سمت برنامه نویسی اندروید بیاد اولین زبانی که با آن روبرو می باشد زبان برنامه نویسی جاوا است. خیلی از برنامه نویس ها، زبان اصلی برنامه نویسی اندروید را زبان جاوا میدانند. البته باید این نکته رو هم مد نظر قرار دهیم که جاوا زبان رسمی برنامه نویسی اندروید است و این یعنی بیشترین پشتیبانی گوگل از این زبان خواهد بود. بیشتر اپلیکیشن‌های اندروید که در حال حاضر در گوگل پلی حضور دارند، با استفاده از زبان جاوا نوشته شده‌اند.

توجه: به جرات می توان گفت محبوبترین زبان برنامه نویسی اندروید، جاوا می باشد.

در نمودار درصدی محبوبیت زبان های برنامه نویسی و تعداد دفعات جستجوی نام زبان های برنامه نویسی در اینترنت، جاوا در جایگاه اول قرار دارد و ۲۳% از کل تعداد جستجوهای سالانه زبان های برنامه نویسی در اینترنت را تشکیل می دهد. اما متاسفانه در ایران زیاد مورد توجه قرار نمی گیرد این عدم توجه به این زبان شاید به خاطر پیچیدگی های آن باشد. معمولا در ایران جاوا فقط برای برنامه نویسی اندروید استفاده می شود و حتی خیلی ها هم از جاوا برای برنامه نویسی اندروید استفاده نمی کنند.

جالب است بدانید که خود سیستم عامل اندروید با استفاده از جاوا نوشته شده است و این بدان معنا است که شما اگر بتوانید جاوا را بیاموزید خواهید توانست اپلیکیشن های کامل و جامعی برای سیستم عامل اندروید بنویسید. یعنی شما پس از یادگیری جاوا قادر به نوشتن هر نوع اپلیکیشنی خواهید بود و هیچ محدودیتی در این زمینه برای شما وجود نخواهد داشت. پس می توان گفت که جاوا برای کسانی که می خواهند کارهای بسیار جدی و حرفه ای انجام دهند انتخاب خوبی می باشد.

نکته: جاوا مناسب ترین زبان برای توسعه اپلیکیشن های موبایل می باشد زیرا برنامه های نوشته شده با استفاده از جاوا قابل اجرا بر روی تمام پلتفرم های موجود برای اندروید می باشند.

اولین قدم در برنامه نویسی اندروید با استفاده از جاوا، نصب برنامه Android Studio است. این برنامه با اندروید SDK (پیشنهاد میکنم مقاله SDK چیست و تفاوت JDK و SDK رو مطالعه کنید.) بسته بندی می‌شود و این یعنی همه چیزهایی را که نیاز داریم در یک جا جمع شده است.

چرا زبان برنامه نویسی جاوا در ایران زیاد مورد استقال قرار نمی گیرد؟

متاسفانه، زبان برنامه نویسی جاوا مقداری پیچیده است و این پیچیدگی بزرگ‌ترین مانع برای بسیاری از افرادی است که می خواهند شروع به برنامه نویسی اندروید کنند. اندروید یک زبان برنامه نویسی شی گرا با موضوعات گیج کننده است، مانند ساختارها، خطاهای اشاره گر و بسیاری از ساختارهای پیچیده دیگر که اگر جاوا SDK را به این‌ها اضافه کنیم، همه چیز پیچیده‌تر می شود. وقتی برای اولین بار سراغ کدنویسی اندروید می‌روید، باید به مبارزه‌ای برای دانستن اینکه جاوا چیست و اندروید چگونه کار می‌کند، بروید. برنامه نویسی با استفاده از جاوا همچنین نیاز به درک پایه‌ای از مفاهیم گریدل (مانند Manifest Android و XML) است.

با این تفاسیر نمی توان گفت زبان جاوا یک زبان بد و سخت می باشد تازه باید گفت جاوا، محبوبیت زبان برنامه نویسی جهان می باشد اما پیچیدگی های خودش را دارد. شما می توانید با جاوا هر نوع اپلیکیشنی بنویسید و یک کدنویسی تمیز داشته باشید. می توان گفت یکی از بهترین زبان های برنامه نویس اندروید، همین جاوا می باشد که بسیار هم مورد پسند برنامه نویسان جهان می باشد.

بهترین راه برای نوشتن برنامه های اندروید با استفاده از زبان جاوا، نصب و بهره بردن از برنامه اندروید استودیو می باشد. اندروید استودیو در طول چند سال گذشته روز به روز قوی تر شده و ویژگی‌هایی مانند طراح بصری و سیستم پیشنهادات که باعث می‌شود پردازش یکنواخت‌تر و شفاف‌تر باشد به آن اضافه شده است. پس ارزشش را دارد، حتی اگر سختی راه جلوی پیشرفت سریع ما را بگیرد، سراغ زبان برنامه نویسی جاوا برویم و برای توسعه اپلیکیشن اندروید از آن استفاده کنیم.

ویژگی های کلیدی زبان برنامه نویسی جاوا:

• شیء گرایی زبان
• قابل اجرا بودن در تمامی پلتفرم ها
• پشتیبانی از API هایی تکمیلی
• یادگیری آسان و خوانا بودن
• وجود هزاران کتابخانه کد باز مجزا در اینترنت برای بالا بردن قابلیت های جاوا به صورت کاملا رایگان
• امکان کسب مهارت بالا در آن و تبدیل شدن به یک فرد حرفه ای در زمینه جاوا با صرف مدت زمان نه چندان زیاد
• وجود IDE های قدرتمند که موجب ساده تر شدن فرایند کدنویسی با استفاده از زبان جاوا می شود و موجب می شود که برنامه نویسی در جاوا بدون ارور انجام شود.

کاربرد های زبان برنامه نویسی جاوا

جاوا تنها در توسعه اپلیکیشن های تلفن همراه کاربرد ندارد بلکه کاربردهای فراوانی دارد که در زیر به چند نمونه از آنها اشاده شده است:

• اپلیکیشن های اندروید
• اپلیکیشن های سرور
• اپلیکیشن های وب
• فضای جاسازی شده
• تکنولوژی داده های بزرگ
• اپلیکیشن های علمی
• وب سایت ها
• بازی ها

برخی از اپلیکیشن های بسیار مشهور تولید شده با استفاده از جاوا

• ThinkFree cloud office
• NASA world wind
• Blu-ray Disc Association
• UltraMixer

• ۲- برنامه نویسی اندروید با زبان Kotlin

  اگر به دنبال انتخاب زبان برنامه نویسی اندروید هستید به نظرم در مورد زبان کاتلین هم یک تحقق داشته باشید. زبان برنامه نویسی کاتلین به عنوان یک زبان رسمی دیگر برای اندروید معرفی شده است.
  همانند جاوا، زبان کاتلین هم در ماشین مجازی جاوا اجرا می‌شود. تفاوت کاتلین با جاوا در این است که پیچیدگی‌های جاوا را ندارد و این یعنی که زبانی ساده‌تر برای یادگیری است. همچنین خطاهایی مانند Null point exceptions و Excuses در کاتلین وجود ندارند. به طور خلاصه اگر اولین بار است که می‌خواهید برنامه نویسی اندروید را شروع کنید، این زبان می تواند انتخاب مناسبی برای شما است.

  زبان برنامه نویسی کاتلین چقدر مختصر و مفید است؟

  کاتلین اساساً روی کاهش اندازه ی کدنویسی تمرکز دارد. به این ترتیب کار برنامه نویس و کاربران نهایی اپلیکیشن راحت تر می شود. در نهایت اپلیکیشنی که توسط این زبان نوشته شده است حداکثر فایده را با اشغال کمترین فضای ممکن خواهد داشت. زبان برنامه نویسی کاتلین قابل فهم تر می باشد پس راحت تر می توان از آن استفاده نمود.زبان برنامه نویسی کاتلین به دلیل ساده بودن سینتکس ، پیچیدگی کمتری دارد بنابراین انجام پروژه را برای توسعه دهنده ی نرم افزار راحت تر و سریعتر می کند.با توجه به اینکه اندازه ی کدها کمتر شده می توان گفت احتمال بروز خطاهایی همچون null pointer exception را کاهش می دهد.

• قطعا کاتلین بهترین نقطه شروع برای مبتدیان است و با کاتلین هم می‌توان از اندروید استودیو استفاده کرد. با این وجود هنوز هم نمی‌توانیم بگوییم زبان‌هایی چون C# یا Unity ساده‌تر هستند و همچنین پشتیبانی از این زبان‌ها نسبی است.
  با این حال، کاتلین قطعا جز بهترین‌ها است و می‌تواند آسان ترین ورودی برای یادگیری برنامه نویسی اندروید باشد. حتی این احتمال وجود دارد که این زبان برنامه نویسی، روزی به عنوان زبان اول گوگل انتخاب شود.

• ۳- برنامه نویسی اندروید با زبان ++C / C

  در ادامه مقایسه زبان های برنامه نویسی اندروید حالا به سراغ ++C / C آمدیم. شاید تعجب کنید مگه میشه با این زبان هم برنامه نویسی اندروید انجام داد باید بگویم بله میشود. ولی پیشنهاد میکنم اگه در ایران کار می کنید از این دو زبان برای تولید و نوشتن برنامه های موبایلی استفاده نکنید و دنبال این دو نرید. اندروید استودیو از کدهای سی و سی پلاس پلاس با استفاده از Android NDK پشتیبانی می‌کند. این بدین معنی است که نمی توان کدها را در دستگاه مجازی اندروید اجرا کرد و به صورت اولیه روی دستگاه اجرا می‌شود و این امکان را می‌دهد که روی مواردی مانند حافظه کنترل بیشتری داشت.
  برای برنامه‌های سنگین همانند بازی‌های ۳D این امکان وجود دارد که عملکردهای اضافی را از روی دستگاه برداشت تا یک برنامه بهینه داشته باشیم. همچنین می‌توان از کتابخانه‌های C یا ++C استفاده کرد.

  اگر بخواهیم از دید طراحی اپلیکیشن های موبایل به سی پلاس پلاس نگاه کنیم باید بگویم که این زبان برنامه نویسی عملکرد فوق العاده ای در طراحی اپلیکیشن ها دارد زیرا زبان سی پلاس پلاس به دلیل داشتن محیط بسیار قدرتمند و امکان دیباگینگ یکپارچه قادر به ایجاد اپلیکیشن های موبایل کراس پلتفرم می باشد. از سی پلاس پلاس می توان برای ایجاد اپلیکیشن های اندروید، ویندوز و iOS استفاده نمود.
  یادگیری زبان برنامه نویسی سی پلاس پلاس به شما این امکان را می دهد که بتوانید علاوه بر اپلیکیشن های موبایل، بازی های مختلف رایانه ای و ابزارهای تجاری و نرم افزارهای بازرگانی ایجاد نمایید.

  برخی کاربردهای زبان برنامه نویسی سی پلاس پلاس عبارتند از:

  • طراحی سیستم عامل ها
  • طراحی زبان های برنامه نویسی جدید
  • تولید نرم افزارهای مناسب برای طراحی و کارهای گرافیکی
  • تولید بازی های رایانه ای
  • طراحی انواع مختلف اپلیکیشن ها
  • طراحی مرورگرهای وب
  • طراحی کامپایلر های مناسب برای انواع زبان های برنامه نویسی
  • طراحی اپلیکیشن های پزشکی، محاسباتی و مهندسی
  • طراحی ابزارهای تجاری و بازرگانی
  • طراحی پلتفرم های محاسباتی

  ویژگی های کلیدی زبان برنامه نویسی سی پلاس پلاس

  • ساده و موثر بودن
  • شیء گرا بودن
  • دارا بودن کتابخانه وسیع
  • قابل حمل بودن یا پرتابل بودن
  • دارا بودن سرعت باور نکردنی

  • ۴- برنامه نویسی اندروید با زبان سی شارپ

    یکی دیگر از زبان های برنامه نویس اندروید، سی شارپ می باشد. زبانی که در ایران به شدت محبوبیت دارد و می توان از آن به عنوان محبوب ترین زبان برنامه نویسی در ایران یاد کرد. این زبان قابلیت برنامه نویسی برای بیشتر پلتفرم ها رو دارد. از سی شارپ می توانید برای برنامه نویسی ویندوز استفاده کرد یا می توان با آن طراحی سایت انجام داد. یا اصلا می توانید با سی شارپ اقدام تولید اپلیکیشن های اندروید و IOS کرد.

    سی شارپ، یک زبان چند الگویی می باشد که علاوه بر شی گرا بودن جز گرا نیز می باشد. این زبان برنامه نویسی که توسط مایکروسافت ایجاد شده است دارای اهداف عمومی می باشد. منظور از اهداف عمومی داشتن این است که محدوده گسترده ای از برنامه های مختلف را می توان با استفاده از سی شارپ ایجاد نمود. با استفاده از سی شارپ می توان انواع مختلفی از برنامه ها از جمله اپلیکیشن های سرور، بازی هایی برای دسکتاپ و موبایل، سرویس های وب و … را ایجاد نمود. اگر شما می خواهید یک اپلیکیشن بازی تولید کنید، بهترین انتخابی که شما می توانید داشته باشید سی شارپ است زیرا این زبان توسط Unity3D پشتیبانی می شود.

    اگر میخواهید شروعی آسان و در عین حال قدرتمند داشته باشید پیشنهاد میشود از ترکیب سی شارپ و Unity استفاده کنید. یونیتی یک موتور بازی سازی (یعنی میتواند محاسبات فیزیکی و رندرهای گرافیکی ۳D را انجام دهد) و یک IDE همانند اندروید استودیو است. یونیتی یک ابزار رایگان است و به کمک آن میتوان بازی ها را به طرز باورنکردنی به راحتی ایجاد کرد، و فقط با چند خط کد میتوان یک بازی را در کمتر از یک ساعت ایجاد کرد. بدون اغراق یونیتی واقعا قدرتمند است، و ابزار مورد استفاده بسیاری از استودیوهای بازی سازی در گوگل پلی است. و همچنین یونیتی مولتی پتفرمی است.

    یونیتی برای ایجاد بازی مناسب است ولی اگر می خواهید یک برنامه اندروید که مطابق با استانداردهای گوگل باشد را تولید کنید استفاده از یونیتی غیر استاندارد است و شما را محدود میکند ، ولی اگر قصد توسعه یک بازی را دارید یونیتی کاملا مناسب و حرفه ای است. ولی اگر برای یادگیری یونیتی مشتاق نیستید میتوانید از Unreal و یا GameMaker استفاده کنید.

    همچنین سی شارپ میتواند با Xamarin در ویژوال استودیو مورد استفاده قرار گیرد. که میتوان از مزیت چند سکویی (cross platform) نیز استفاده کرد (یک پایه کد برای اندروید و iOS) . برای یک مبتدی این مسیر مقداری دشوار است اما برای یک شرکت کوچک که میخواهد یک برنامه برای اندروید و iOS ایجاد کند مناسب است.

  • ۵- برنامه نویسی اندروید با زبان BASIC

    اگر بخواهیم بگویم بهترین زبان برنامه نویس اندروید که نیاز نیست زیاد درگیر پیچیدگی برنامه نویسی شوید چی زبانی است می توان گفت Basic می باشد. واقعیت این می باشد اگر میخواهید برنامه نویسی اندروید کار کنید و حوصله کار با زبان های سخت و پیچیده رو ندارید پیشنهاد میکنم به سمت B4A بروید. در قسمت سی شارپ گفتیم که سی شارپ داری قدرت C و آسانی Visual Basic است. زبان برنامه نویسی Basic یک نقطه شروع لذت بخش برای یادگیری برنامه نویسی است. اما متاسفانه به طور رسمی توسط اندروید استودیو پشتیبانی نمی‌شود و نمی‌توان از بیسیک در Unity یا Xamarin استفاده کرد. اما خبر خوب این است که یک گزینه کم‌تر شناخته شده در بیسیک به نام B4A وجود دارد. B4A مخفف BASIC 4 Android و همانطور که از اسم آن معلوم است، امکان استفاده از بیسیک در اندروید را ایجاد می‌کند.

  • B4A به عنوان یک RAD یا Rapid Application Development طراحی شده است. این زبان یک گزینه عالی برای برنامه نویسی است و می توان با آن برنامه‌های قدرتمندی ساخت، ولی این زبان برای بازی سازی مناسب نیست.

  • ۶- برنامه نویسی اندروید با Corona

    در ادامه مقایسه زبان های برنامه نویسی اندروید به کورونا رسیدیم. می توان گفت کورونا یکی دیگر از گزینه‌های ساده برای برنامه نویسی اندروید است که بسیار قدرتمند است و قدرت کنترل بسیاری ارائه می‌دهد. در LUA می‌توان کد نویسی کرد که این کدنویسی بسیار ساده تر از جاوا است و همچنین توسط Corona SDK (کیت توسعه نرم افزار) همه چیز ساده‌تر هم می‌شود. پشتیبانی از تمام کتابخانه‌های بومی، اجازه می‌دهد تا شما برنامه خود را برای سیستم عامل‌های مختلف منتشر کنید.

    Corona یک چارچوب کراس پلت فرم ایده آل برای سرعت بخشیدن به برنامه ها و بازی ها برای دستگاه های تلفن همراه و سیستم های دسکتاپ است. این به اون معنیه که شما میتونین پروژه خودتون رو یک بار ایجاد کنین و اون رو به انواع مختلفی از دستگاه ها، از جمله Apple IPhone،iPad، تلفن های Android، تبلت ها، مک دسکتاپ، ویندوز دسکتاپ و حتی تلویزیون های متصل مثل Fire Tv، Apple Tv و Android Tv متصل کنین و از اون استفاده کنین.

  • باید از یک ویرایشگر متن مثل Notepad++ برای وارد کردن کدهای خود استفاده کنید و می‌توانید کدها را در شبیه‌ساز بدون اینکه کامپایل شوند اجرا کنید و به کمک ابزار آنلاین به راحتی می‌توان از برنامه اندروید نوشته شده، خروجی APK گرفت.کورونا نیاز به دانش برنامه نویسی دارد، اما نقطه شروع خوبی برای برنامه نویسی است. در عین حال، مطمئنا محدودیت‌هایی وجود دارد، اما چند پله‌ای شما را به تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه‌ای نزدیک‌تر می‌کند. این گزینه برای افرادی که می‌خواهند برنامه نسبتا ساده ای ایجاد کنند خوب است، اما برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه‌ای مناسب نیست.